Even wat anders. Een blog over tonpraoten. Oftewel semmelen of sauwelen. Waarom? Omdat onze regisseur Edwin daar echt heel goed in is. Gek? Nee hoor, wel anders en daar plukken wij dagelijks op de werkvloer de vruchten van. Ontmoet de cabaretier achter regisseur Edwin.
Edwin, wat is tonpraoten eigenlijk?
Het antwoord is heel simpel. Het is je verhaal doen – en dat een beetje leuk graag! – in een ton op een podium. Nu vraag je je vast af; waarom die ton? Juist het feit dat je als ‘cabaretier’ 12 minuten gebonden bent aan deze ton maakt het tonpraoten voor cabaretliefhebbers extra vermakelijk. Tonpraoten gaat over smakelijke verhalen vertellen, voorzien van hele ‘slechte’ grappen.
Hoe is deze hobby ontstaan?
Jaren terug, ik was 25, vroeg een vriend me om samen in de ton te gaan staan als duo-act. Hij was een aantal keer gaan kijken en was verkocht. Ik was er totaal niet bekend mee, maar vond het erg leuk klinken. Dus zonder precies te weten wat het nu eigenlijk was, zei ik: ‘Ja, is goed, doen we.’
Als beste vrienden waren we altijd al veel bij elkaar. We ouwehoerden vaak over niks en maakten veel slechte grappen. Tot ergernis van onze omstanders. Woordgrappen waren onze favoriet. We waren enorm adrem en staken elkaar aan, op een positieve manier. Vrienden vonden het dan ook niet raar toen we aangaven eens mee te willen doen.
En, dan hoe pak je dit aan?
Maanden van schrijven gingen aan ieder optreden vooraf. We wilden telkens weer met een nieuw verhaal komen, vanuit een originele invalshoek. Niet gewoon klakkeloos grappen achter elkaar vertellen. Hoe we tot een ‘script’ kwamen?
We namen ieder jaar samen de gebeurtenissen in het dorp en in de omliggende gemeenten door. We zijn niet zo van de buurtroddels dus bedachten we, dat we onze duo-act breder wilden trekken, qua invalshoek en maatschappelijke relevantie. Gilze en Rijen behoren tot één gemeente, maar zijn als water en vuur. Ons leek het daarom leuk als ‘Rijenaren’ de les te komen lezen in Gilze. Deze insteek werd als ontzettend grappig en origineel bevonden en sloeg aan. Gelukkig maar, want niets is zo gênant als er niet gelachen wordt om wat jij denkt dat echt een dijenkletser is.
Het hielp ook dat wij voortdurend de randjes opzochten. We stapten wel eens letterlijk uit de ton. Eigenlijk not done, maar dat sloeg wel aan. Zo kregen we eens ruzie in de ton en stapte de ander eruit. Het werd bij ons keer op keer echt een klein toneelstuk. We maakten niet alleen gebruik van praten, maar ook van spel. Kwamen we op, dan legden we de muziek stil, en begonnen onze act al tussen het publiek. We probeerde gewoon de randjes op te zoeken van het tonpraoten. Leuk toch?
Ben je nog van het podium af te slaan?
Ja allang. In totaal hebben we drie keer meegedaan, de laatste keer is alweer meer dan tien jaar terug. Toch ben ik nog steeds actief. Achter de schermen welteverstaan. Vanuit daar help ik een vriend mee met het schrijven van zijn act. Dit jaar pakte dat goed uit en werd hij ‘oppersauwelaar’. Daar kan ik dan echt van genieten. Het tonpraoten vind ik nog steeds leuk, alleen op het podium?
Ik vind op het podium staan leuk, alleen vind ik het tegenwoordig interessanter om in de huid van een ander te kruipen. Om een rol te spelen zeg maar. Gelukkig kan ik dat ei in mijn werk kwijt. In plaats van een typetje in een ton neer te zetten kan ik me dagelijks bezighouden met het bedenken van personages en verhalen. Ook de toneellessen die ik destijds genomen heb, komen nog steeds van pas.
Toneellessen op de werkvloer… Vertel?
Door deze lessen, en mijn eigen ervaring op het podium, kan ik mensen voor de camera aanvoelen en op de juiste manier aansturen. Ik weet wat wel en niet werkt. Zo gebruik ik diverse oefeningen voorafgaande aan een opnamedag. Wil ik dat een groep figuranten wat loskomt dan doe ik een korte training om het ijs te breken. Zo gebruik ik regelmatig een oefening waar figuranten met elkaar in een kring staan. Ik vraag ze dan om heel snel op elkaar te reageren. De één zegt iets, en de ander moet dan direct reageren. De groep is dan direct lekker los.
En wat je net zei over die karakters? Hoe vertaal je dat naar je werk als regisseur?
Ik vind het geweldig om te werken aan korte films. Een mooi voorbeeld is de video van Infoland. Een video van een minuut waar we een typetje moesten neerzetten. Het werd een ‘kantoorpik’ waarmee het op de werkvloer compleet fout ging. Ik kan helemaal losgaan op het bedenken van een karakter. Wat maakt dit karakter aantrekkelijk en interessant en in welk decor past dit personage? Mijn kracht is dat ik redelijk snel de tekst in lijn heb met een typetje. Voor het tonpraoten schreef ik een uniek verhaal, nu een doeltreffend script.
In brainstormsessies merk ik dat mijn adremheid ook positief uitwerkt. Doordat er soms out of the box ideeën uitfloepen, kan ik een onderwerp anders belichten. Of ik haal de angel eruit als een brainstorm stilvalt. Door een bepaalde opmerking of beredenering kan ik de energie weer terughalen. Je voelt onbewust wat er nodig is. Het tonpraoten is daarvoor een goede leerschool geweest.
Door de aanhoudende corona crisis zijn wij genoodzaakt onze uitvoerende productie-activiteiten te stoppen.
Veldkamp Produkties transformeert naar Veldkamp Stories. Een adviesbureau dat betekenisvolle organisatiestrategieën transformeert naar indrukwekkende en effectieve verhalen.
Want; échte verandering begint met een goed verhaal!
Bezoek hier de website van Veldkamp Stories.
