In de categorie ‘leuke weetjes’: de 180 graden regel.
Als stagiaire bij Veldkamp Produkties ervaar ik de afgelopen maanden hoe het is om bij een audiovisueel productiebedrijf te werken. Ik zit niet alleen op kantoor om bijvoorbeeld planningen en callsheets te maken, maar ik ben ook vaak op draaidagen als assistent aan het werk. Het is leuk om te zien en om te leren hoe deze kennis in een audiovisueel productie bedrijf in de praktijk wordt gebracht.
Regelmatig krijgen we op de set bijvoorbeeld de opmerking: “Jullie kunnen anders ook aan de andere kant gaan staan, dan heb je wat meer ruimte.”
Vaak reageren wij dan met het simpele antwoord: “Filmtechnisch kan dat niet.”
Maar het is misschien wel leuk om te weten wat ‘filmtechnisch’ dan inhoudt. Hieronder zal ik een antwoord proberen te geven op deze vraag.
In de leerboeken wordt hierbij gesproken over de 180 graden regel. Dat wil eigenlijk niet veel meer zeggen dan dat je altijd aan dezelfde kant van de dramatische as moet blijven filmen. Stel, twee mensen hebben een gesprek en staan tegenover elkaar. De denkbeeldige lijn waarop zij staan is de zogenaamde dramatische as. Als je met de camera over die as gaat, ontstaat er verwarring bij het kijken van de film. Als de camera namelijk in het ene shot aan de rechterkant van de as filmt en het volgende shot plotseling aan de linkerkant, dan lijkt het net alsof de personen in het gesprek zich omgewisseld hebben en tegen zichzelf praten.
Vaak maken beginnende filmmakers de fout door deze regel te overtreden. Echter, ervaren filmmakers die deze basisregel wel onder de knie hebben, overtreden deze regel soms bewust. Dat is het mooie van ons vak: je moet de regels kennen, begrijpen en hebben ervaren en dan, mits goed geïnterpreteerd, kun je ze ‘verantwoord’ overtreden.
Een leuk voorbeeld van een professionele filmmaker die bewust in een film deze regel overtreedt is regisseur Stanley Kubrick in “The Shining”. Filmtip voor vanavond op de bank?
Charlotte Driessen
Productiestagiaire
Door de aanhoudende corona crisis zijn wij genoodzaakt onze uitvoerende productie-activiteiten te stoppen.
Veldkamp Produkties transformeert naar Veldkamp Stories. Een adviesbureau dat betekenisvolle organisatiestrategieën transformeert naar indrukwekkende en effectieve verhalen.
Want; échte verandering begint met een goed verhaal!
Bezoek hier de website van Veldkamp Stories.
Wat ik wél een ontzettend irritant opvallende ’techniek’ (lees als ongeloofaardig) vind is het leeglaten van de zitplaats(en) aan de camerazijde, wanneer er bv een scene aan tafel plaatsvindt. Dat legt het er zo duimendik op dat de camera iedereen in één shot wil filmen, maar zonder van positie te wisselen, waardoor je dus (logischerwijze) wisselende beelden met de rug(gen) van de speler(s) krijgt; alsof in t echt 4 mensen aan een 6-persoonstafel 2 naast elkaar, aan de brede zijde, en de 2 anderen elk aan een korte zijde zouden zitten (ipv elk aan één zijde). Dit geldt uiteraard niet voor het theater/toneel, en ik begrijp dat het soms(!) opnames zijn met een publiek (taped in front of a life audience) maar dat is dan ook duidelijk, en meestal comedy. Nee, in films bedoel ik dus, ziet er zo enorm fake en goedkoop uit, bah!